در شرایطی که یک ملک به دو یا چند نفر فروخته شده است، تعیین مالک اصلی کار دشواری است؛ در این مقاله به شما خواهیم گفت که نظر قانون در رابطه با این موقعیت چیست؟و مالک کیست؟
حتما در موقعیت های بسیاری این مسئله را شنیده اید و یا از نزدیک تجربه کرده اید که فردی ملکی را خریداری کرده و پس از مدتی که از زندگی در آن منزل گذشته و یا قصد فروش آن را داشته، متوجه شده است که آن ملک چندین صاحب دارد. در این موقعیت، شخص باید از راه های مختلف و با شواهد ارائه شده ثابت کند که صاحب ملک موردنظر است و معامله معارض اتفاق افتاده است.
معامله معارض چیست؟
به هر گونه معامله ای که اموال و یا املاک مشخصی، چندین مرتبه به افراد مختلفی فروخته شود، معاملات معارض گفته می شود و فردی که در این معاملات به عنوان شخص خریدار است، مال غیر را خریداری کرده است. در نتیجه به زبان ساده تر معامله معارض به نوعی از معاملات گفته می شود که مالک در ابتدا یک ملک را به شکل سند رسمی و یا قولنامه ای به فردی می فروشد و یا انتقال می دهد، ولی بعدها مجددا همان ملک به چندین شخص دیگر نیز فروخته می شود.
اگر ملک به چند نفر فروخته شود، مالک کیست؟
از نظر قانون، زمانی که یک ملک یا مالی توسط مالک آن بیش تر از یک بار به چندین نفر فروخته شده باشد، معامله معارض صورت گرفته و خریدار نیز مال غیر خریده است. در این شرایط، قانون خریدار اول را به رسمیت می شناسد و باقی خریدارها جهت جبران ضرر و زیان خود از فروشنده کلاهبردار می توانند شکایت کنند. علت این امر این است که پس از معامله اول، ملک از دست اولین فروشنده خارج می شود و دیگر صاحب آن نخواهد بود و در نتیجه، معاملات بعدی که وی روی همان ملک مورد نظر صورت می دهد، دیگر توسط شخص مالک فروخته نشده است و همین دلیل موجب می شود تا معاملاتی که بعدها صورت می گیرد، بی اساس بوده و فاقد اعتبار و ارزش قانونی باشند.
از نظر حقوقی در معاملات معارض، مالک قانونی و حقیقی ملک فردی است که برای بار اول آن ملک را معامله کرده و لازم است جهت رسیدگی به موضوع به دادگاه شکایت کند و خواستار ابطال معاملات بعدی شود. به علاوه، باید دقت کنید که در این مسئله هیچ تفاوتی ندارد که سند مالک اول به شکل رسمی و یا عادی تنظیم شده باشد، مالک واقعی اوست.
نکته جالب اینجاست که اگر خریدار اول زمان عقد قراردادش زودتر بوده و فقط یک مبایعه نامه ساده داشته باشد، ولی خریدار دوم حتی اگر سند هم به نامش خورده باشد، قانون حق را به خریدار اول می دهد و سند خریدار دوم را باطل می کند. این جاست که می گویند اول فروشنده را خوب بشناسید و یا از مشاور املاک مورد اعتماد خود مشورت بگیرید و سپس جهت خرید اقدام کنید.
مجازات فردی که ملک فروخته شده به چندین نفر را به ثبت می رساند
اگر ملکی که به چندین نفر فروخته شده است دارای دو سند باشد که هر دوی آن ها رسمی و تنها در تاریخ متفاوت باشند، در این شرایط سردفتری که برخلاف قوانین اداره ثبت یک معامله معارض را به ثبت رسانده است، مجازات خواهد شد که به شکل انفصال دائم وی از شغل سردفتری خواهد بود. در صورتی که شخص مجرم از کارکنان اداره ثبت باشد، مجازات او انفصال موقت از شغل خود (کارمندی) خواهد بود که از 2 سال کم تر نخواهد بود.
آیا خریدار در معامله معارض مجرم است؟
در معامله معارض خریدار هم می تواند مجرم باشد و هم بی گناه که این به اطلاع او از جرم صورت گرفته بستگی دارد؛ یعنی در صورتی که خریدار به هیچ وجه اطلاعی از این که ملک به چندین نفر فروخته شده است نداشته باشد و نداند که مالک آن فروشنده نیست، مجرم نخواهد بود، ولی باید ملکی را که خریده است به صاحب اصلی آن بازگرداند.
